**************************************************************
Achil
====
Gülüm achilay deydu,
Bashqa sanchilay deydu.
Yarimning yürek oti,
Ten'ge yamishay deydu.
Yarim manga naz qilur,
Külüp méni mest qilur.
Yar qedrini bilmeysen,
Zimistanni yaz qilur.
Yar derdide xun bolduq,
Tügmenlerde un bolduq.
Qorqunchungdin qattiq tash,
Birlishelmey qum bolduq.
Yash telepler uxlashma,
Yar yolida putlashma.
Yarim üchün jan pida,
Qedimingge ming tilla.
Gheyret gülüm achilghil,
Himmet yolum achilghil.
Yarim üchün bersem jan,
Qachan bolsa bir ölüm.
****************************************
Bardur
=====
1921-yili
Jahalet semeresidin bizge bir kün köp japa bardur,
Éytingizchu, bügünki halimizning qaysi biride sapa bardur.
Zamanning halidin waqip bolup turmaqning ornigha,
Birini shangyu saylap arqidin dewayimiz bardur.
Ilimning ijtihadigha köngülni qoymiduq bizler,
Oqurmiz-oquturmiz séghiz chaynashmiz bardur.
Teawunu-tenasur ornigha bizlerde bir adet,
Yéngi bashni kötürgenni urup yiqqanimiz bardur.
Yene yurt paydisigha jem'iy bolmaqliq besi müshkül,
Eger bir yerde toy bolsa, bérip yatqanimiz bardur.
Omumning paydisigha yüz yilda hem esla chüshenmeymiz,
Ziyan qilmaq üchün bolsa ejep chaqqanimiz bardur.
Biri bir yaxshiliq qilsa, uning yadini qilmaq yoq,
Épi kelse bérip ewretlirini achqanimiz bardur.
Eger millet üchün bir pul chiqish kelse tapalmasmiz,
Chiqimi yoq nawa pulgha tola ixlasimiz bardur.
Ixwan hem buraderlik nishani qalmidi bizde,
Meger dost bolsaqmu esli, bölek muddiayimiz bardur.
Xataen dostimizda bir eyib zahir bolup qalsa,
Yoshurmay birge onni tépip qatqanimiz bardur.
Babalar shöhriti, gheyritini héch séghinmasmiz,
Qélip gheplet jahalette yumup köz, po atqanimiz bardur.
Kéreksiz mustehep ishlar üchün janni pida qilmaq,
We lékin hejge baj alsa, tozup qachqanimiz bardur.
Oyun-chaxchaq tüpeylidin öz'ara biep bolsaq,
Yarashturup qoyush nede, arigha ot yaqqanimiz bardur.
Xushamet babida bizdin bölek ustisi hem yoqtur,
Quwlughu shumluq bilen rengmureng yalghanimiz bardur.
It urghanni tonur dep bar idi bir temsili,
Loyi, ambal we darin dep sémiz baqqanimiz bardur.
Ilim-pen'ge yürüsh qilghan uchar kökte-üzer suda,
Minishke qotur éshek yoq, piyade qalghanimiz bardur.
Gürkirep kelse aptomobil, néme bu ey xudayim dep,
Eqilni ishlitelmey hang-tang qétip qalghanimiz bardur.
Hüner bilen sanaette "yétishtuq" emdi ish pütti,
Umach ichmekke xumdanda ghédir quyghanimiz bardur.
Misli jennet taghu-deryani bézeshke yoq kishi,
Yastuqni qirlap qoyup bighem yatqanimiz bardur.
Munejjim hem injénér, alimlarning ornigha,
Tonur selle, nepsi bala mollimiz-sultanimiz bardur.
Qizil közlük, körelmeslik we ya özi qilalmasliq,
Qilay dep bel baghlighanlargha türlük tümen böhtaminiz bardur.
El-yurtning derdige qilchimu derman bolmiduq bizler,
Kélur bir kün ashu chaghda ornigha kelmes pushmanimiz bardur.
Abduxaliq bes, yéter aware bolma, qaqshima,
Shu chagh kelgende bizlerde azabqa teyyar wijdanimiz bardur.
*******************************************************
Uyghurum
========
192- Yil Turpan
Ey nigar, hijringde könglüm intilishni istimes,
Men xitap qilsam weten'ge izlinishni istimes.
Ot bolattim, tolghinattim men yénip chaqmasmen,
El éghir yatquda boldi hem bilishni istimes.
U uzun, bu qisqa dep hawship yürüydu beziler,
Oghri tegse öyde malgha iz tépishni istimes.
Éhtiyajati üchün sen bir kéngesh berseng eger,
Biz bilurmiz dep turup ijra qilishni istimes.
Hemmining ewladidin qulluqta birsi qalmidi,
Uyghur ewladi buni esla sézishni istimes.
Yep zeher boldi késel, ehwalida koptur xeter,
Millitim jan chiqsimu dawalinishni istimes.
Bashqilar kökte, déngizda üzdi shox perwaz qilip,
Bizge kelse bir qotur ishek minishni istimes.
Izlidi homa qushini künde asman'gha qarap,
Izligenler bashigha homa qonushni istimes.
Millitim tartqan azapgha bu köngül qandaq chidar?
El ghérip ingraydu emma tewrinishni istimen.
Abduxaliq qil subat izle siratil musteqim,
Bu subat barinda dil weyran kézishni istimes.
*********************************************************
Körün'gen Tagh Yiraq Emes
====================
Menzili meqset uzaq, téz mangmidi min'gen ulaq,
Tash quramliqta méngip, aqsap yaman boldi yadap.
Azghina bir istirahetni qilay hasil disem,
Hich aram bermes manga tot terepte it qawap.
Gahi oxshaymen muhit atlaside bir kémige,
Tagh kebi dolqun ichide xes kebi halim xarap.
Bir chöküp bir chiqimen, tunjuqup bir tinimen,
Körüner sahil qachan, dep közlirim ketti qamap.
Heqqe baghlidim dilimni, ishqa salalmay tilimni,
Zoqlinip soqur yürek, ming pare qilsimu chanap.
Jan ölüm xewpide qaldi, közlirimdin ot yandi,
Ölmisem ghazi eger, ölsem shéhidlerdin hisap.
Éqi aq, qarisi qara, hergizmu aq bolmas qara,
Ajrisun mitn taza altun köyüp otta chidap.
Körgülükni körgülük, ya Abduxaliq ölgülük,
Ikkining birige turmaq, her jan'gha bolsun shu xitap.
*******************************************************
